Εργαστηριακή διάγνωση του Τετάνου

Η  διάγνωση του τετάνου θα γίνει από τα κλινικά στοιχεία. Η εργαστηριακή διάγνωση είναι επιβεβαιωτική και συνίσταται στην προσπάθεια απομονώσεως του κλωστηριδίου του τετάνου από το μολυσμένο τραύμα. Ο μικροοργανιμός μπορεί να καλλιεργηθεί σε 30% των περιπτώσεων και επιπλέον η απομόνωση του δεν αποδεικνύει απαραίτητα μία κλινική διάγνωση του τετάνου. Η μικροβιολογική διάγνωση του τετάνου είναι δύσκολη. Καταβάλλεται πάντως προσπάθεια για την απομόνωση του κλωστηριδίου του τετάνου από το υλικό που λαμβάνεται από το τραύμα και καλλιεργείται αναεροβίως.

.

1)            Μικροσκοπική εξέταση. Εξίδρωμα της φλεγμονής στρώνεται σε πλάκες, χρωματίζεται κατά Gram. Στη μικροσκοπική εξέταση θα δούμε τα χαρακτηριστικά σαν πλήκτρα τυμπάνου Gram-θετικο –αρνητικά κλωστηρίδια. Δεν σημαίνει όμως ότι είναι κλωστηρίδια τετάνου γιατί και άλλα μικρόβια έχουν στρογγυλό και τελικό σπόρο.

2)            Η λήψη και η σπορά του εξιδρώματος στα θρεπτικά υλικά θα γίνει στο  κρεβάτι του αρρώστου αμέσως. Θα μπολιασθεί ένας ζωμός με κρέας, υλικό Robertson  και ένα τρυβλίο με αιματούχο άγαρ Columbia με νεομυκίνη. Μετά 4ημερών επώαση  υπό αυστηρά αναερόβιες συνθήκες θα προχωρήσουμε στην αναζήτηση των αποικιών στο άγαρ, την απομόνωση και την ταυτοποίηση του μικροβίου με ανακαλλιέργεια και βιοχημικές δοκιμές Αν δεν υπάρχουν αποικίες στο άγαρ θα γίνει ανακαλλιέργεια από τον ζωμό αφού πρώτα θερμανθεί το καλλιέργημα αυτό στους 65 Cεπί 30min για να σκοτωθούν όλες οι βλαστικές μορφές των μικροβίων και να παραμείνουν μόνο οι σπόροι Αναπτύσσεται στα κοινά θρεπτικά υλικά και καλύτερα στα σακχαρούχα υπό συνθήκες αυστηρά αναερόβιες με την μορφή υμενίου. Οι αποικίες πάνω στο αιματούχο άγαρ μετά από 48-72 ώρες  είναι μικρές  ή μεγαλύτερες, αιμολυτικές  διότι επί αιματούχο άγαρ το μικρόβιο παράγει αιμολυσίνη. Οι αποικίες στο αιματούχο άγαρ έχουν πολλές λεπτές προσεκβολές από την περιφέρειά τους που μπορούν να γεμίσουν με ερπυσμό όλη την επιφάνεια του τρυβλίου αν υπάρχει αρκετή υγρασία. Αιμόλυση δεν παρατηρείται στην περιοχή του ερπυσμού. Το κλωστηρίδιο στις αποικίες αυτές έχει ήδη σπόρο και στη Gram είναι λεπτό, Gram αρνητικό με Gram θετική παρυφή γύρω από τον σπόρο. Η παραγωγή σπόρων ευνοείται όταν καλλιεργηθεί μέσα σε στήλη άγαρ.

1)            Η ταυτοποίηση του C tetani θα γίνει με τις βιοχημικές δοκιμές που αναφέρονται στους παρακάτω πίνακες. Επιπλέον μπορεί να γίνει και η δοκιμή αναστολής της αιμολύσεως. Η δοκιμή αυτή στηρίζεται στην ικανότητα του C tetani να αιμολύει τα ερυθρά. Ο αντιτενικός ορός εξουδετερώνει την ιδιότητα αυτή. Η τεχνική της δοκιμής είναι η εξής : Επιστρώνουμε 1-2 σταγόνες αντιτενικού ορού στη μισή επιφάνεια αιματούχου άγαρ. Αφού στεγνώσει η επιφάνεια αυτή ανακαλλιεργούμε το εξεταστέο μικρόβιο σε ολόκληρη την επιφάνεια του υλικού. Αν είναι C tetani οι αποικίες που θα αναπτυχθούν στην περιοχή που υπάρχει αντιτετανικός ορός θα είναι χωρίς αιμόλυση ενώ οι άλλες θα είναι αιμολυτικές.

2)            Εμβολιασμός πειραματοζώου. Το καλλιέργημα ( αραίωση 1:10 ) του υπό εξέταση μικροβίου ενίεται (0,2 ml) στη ρίζα της ουράς ποντικού. Παράλληλα εμβολιάζεται ένα άλλο ποντίκι στο οποίο πριν από μία ώρα ενέσαμε 500 μονάδες τετανικής αντιτοξίνης. Αν το μικρόβιο μας είναι κλωστηρίδιο του τετάνου το δεύτερο ζώο δεν θα πάθει τίποτε ενώ το πρώτο ζώο θα πάθει μετά από 1-2  ημέρες παράλυση των άκρων και μετά τυπικούς τετανικούς σπασμούς. Με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνεται η απομόνωση του κλωστηριδίου, δηλαδή η παραγωγή της τοξίνης και η εξουδετέρωση της από την ομόλογο αντιτοξίνης σε δοκιμασία επί μυών.

3)            Προσδιορισμός τίτλου αντιτετανικών  αντισωμάτων. Γίνεται κυρίως για επιδημιολογικούς σκοπούς μετά από προφυλακτικό εμβολιασμό. Αντισώματα IgM εμφανίζονται περί την έβδομη ημέρα, φθάνουν στην ύψιστη τιμή στην δέκατη με δεκατη τέταρτη ημέρα και  εξαφανίζονται μετά την τρίτη εβδομάδα. IgG αντισώματα εμφανίζονται μετά την δέκατη ημέρα και παραμένουν για πολλούς μήνες. Εφαρμόζεται μέθοδος παθητικής αιμοσυγκολλήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων ευαισθητοποιημένων με τετανικό τοξοειδές. Σε σωστά ανοσοποιημένους ο τίτλος των αντισωμάτων είναι πάνω από 1: 32 .

Ερευνητικά εφαρμόζονται όλες σχεδόν οι γνωστές ορολογικές μέθοδοι.

Συπερασματικά, το Κλ. του τετάνου αναγνωρίζεται από την ύπαρξη στρογγυλών τελικών σπόρων, την μικρή ζώνη αιμόλυσης στο αιματούχο άγαρ και την μορφολογία των αποικιών. Επιβεβαίωση της απομόνωσης του γίνεται με την απόδειξη παραγωγής τοξίνης και εξουδετέρωσής της από την ομόλογο αντιτοξίνη σε δοκιμασία επί μυών.

                      

Η προσπάθεια εργαστηριακής διάγνωσης δεν πρέπει να αναστείλει την προφυλακτική ή θεραπευτική χορήγηση τετανικής αντιτοξίνης.